Sprawozdanie z konferencji: „Dobre praktyki w ochronie dziedzictwa przemysłowego”

W dniu 11 czerwca 2015 roku w hali zabytkowej Walcowni Cynku w Katowicach – Szopienicach odbyła się konferencja naukowa pt.: Dobre praktyki w ochronie dziedzictwa przemysłowego. Wydarzenie to związane było z inauguracją dwóch wystaw stałych tworzonej w tym miejscu instytucji: Walcownia – Muzeum Hutnictwa Cynku. Organizatorem sesji była Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego na Śląsku, zarządzająca Walcownią. Konferencja została objęta patronatem Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, prof. Leny Kolarskiej-Bobińskiej, Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej oraz Polskiego Komitetu The International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage.

Do dyskusji nad zagadnieniami dziedzictwa przemysłowego zaproszono 5 prelegentów prezentujących polskie i zagraniczne projekty w tej oraz 6 ekspertów do panelu dyskusyjnego w temacie zasad ochrony dziedzictwa przemysłowego. Ponadto na prośbę organizatorów, na wstępie obrad, głos zabrali Bolesław Błachuta Miejski Konserwator Zabytków w Katowicach odczytujący list przygotowany przez Marcina Krupę Prezydenta Miasta Katowice, Przemysław Smyczek dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego, oraz Bartosz Walczak prezes Polskiego Komitetu TICCIH.

W pierwszej części obrad zostały przedstawione dwa duże projekty konserwatorskie realizowane na terenie Górnego Śląska w dawnych obiektach po górniczych. Na początku mgr Damian Halmer z Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu zaprezentował dotychczasowe efekty prac mających na celu ochronę i popularyzację wchodzącego w skład Muzeum kompleksu „Sztolnia Królowa Luiza”. W drugim referacie dr inż. Zbigniew Barecki przybliżył słuchaczom projekt zachowania zabudowań dawnej kopalni Ludwik-Concordia w Zabrzu. Zestawione obok siebie oba projekty zostały przeprowadzone w sposób solidny z staraniem zachowania jak największej części oryginalnego wyglądu i wyposażenia. Warto zwrócić uwagę że pomimo wielu podobieństw związanych z lokalizacją jak i tematyką dziedzictwa, dzieli je zasadnicza różnica w postaci formy własności. Pierwszy z projektów bowiem prowadzony jest przez sektor publiczny, ponieważ Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu finansowane jest przez miasto Zabrze oraz samorząd województwa śląskiego. Tymczasem inwestycja w Szybie „Maciej” prowadzona jest przez firmę prywatną Przedsiębiorstwo Górnicze „Demex” sp. z o.o..

W drugiej części konferencji zaproszeni goście przybliżyli słuchaczom realizacje pochodzące z innych części historycznego Śląska. Najpierw Mirosław Nizio, architekt, designer, właściciel pracowni Nizio Design International wygłosił referat na temat adaptacji zabytkowych zabudowań po górniczych w Wałbrzychu na potrzeby Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia W odróżnieniu od pozostałych realizacji, projekt tej pracowni bazował głównie na próbie nowoczesnego zaaranżowania wystaw. Następny prelegent Józef Tomasz Juros zajął się historią i okolicznościami towarzyszącymi ratowaniu zabytkowego mostu żelaznego nad rzeką Mała Panew w Ozimku oraz funkcjonującym w tym mieście Muzeum Hutnictwa. Ostatni referat wygłosił dr inż. arch. Milos Matej przybliżając doświadczenia w ochronie dziedzictwa przemysłowego w Ostrawie. Zaproszony architekt może pochwalić się udziałem w wielu interesujących projektach związanych z obiektami hutniczymi, górniczymi oraz kolejowymi. Główne ich założenia opierają się na jak najlepszym poznaniu przeszłości i przeznaczenia zabytku oraz zachowania go w jak najmniej naruszonej formie w stosunku do stanu jaki posiadał on w momencie wyłączenia z produkcji.

Po części wypełnionej referatami zorganizowana została debata ekspertów na temat zasad ochrony dziedzictwa przemysłowego. Wśród jej uczestników znaleźli się wykładowcy akademicy: prof. dr hab. inż. Jerzy Jasieńko, dr hab. inż. arch. Bartosz Walczak, dr inż. Waldemar Jerzy Affelt, znany specjalista w dziedzinie dziejów przemysłu oraz zabytków techniki dr Eufrozyna Piątek, praktyk w dziedzinie ochrony zabytków kolejnictwa Robert Kola oraz przedstawicielka samorządu, Przewodnicząca Rady Miasta Katowice Krystyna Siejna. Funkcję moderatora panelu dyskusyjnego pełnił dr inż. arch. Piotr Gerber stojący na czele Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego na Śląsku, organizatora konferencji. Podczas ożywionej dyskusji pojawiło się wiele zagadnień związanych z tematem, m.in.: problemu braku powszechnej świadomości społecznej w temacie ochrony zabytków techniki, potrzeby stworzenia narzędzi wartościujących industrialne artefakty czy roli samorządu w projektach oraz jego współpracy z osobami zmierzającymi do ocalenia zabytków techniki. Zwrócono także uwagę na ważny aspekt potencjału rozwojowego tkwiącego w dziedzictwie poprzemysłowym.

Po zakończeniu obrad zebrani goście uczestniczyli w uroczystości otwarcia dwóch wystaw stałych organizowanego w tym miejscu Muzeum Hutnictwa Cynku. Pierwsza z nich została zaaranżowana pośród maszyn zabytkowego ciągu technologicznego z 1904 roku i opisuje „Historię hutnictwa cynku na Górnym Śląsku”. Druga wystawa pt. „Historia źródeł energii” prezentuje kolekcje silników, z których najstarszy został wyprodukowany w 1902 roku, a najmłodszy pochodzi z lat 70. XX wieku. Zbiory te należały do holenderskiego kolekcjonera Jacoba Peppinga. Równocześnie tylko w dniu konferencji przygotowana została wystawa prac studentów Politechniki Wrocławskiej dotyczących ochrony zabytków techniki. Wydarzeniem towarzyszącym konferencji była premiera książki Piotra Rygusa pt.: Zarys historyczny hutnictwa cynku na Górnym Śląsku w latach 1798-1980, zaprezentowaną przez jej recenzentkę dr Eufrozynę Piątek. W obradach uczestniczyła licznie zgromadzona publiczność. Oprócz przedstawicieli świata nauki i władz samorządowych wydarzenie zainteresowało spore grono byłych pracowników miejscowej huty. Świadczy to o ich nieobojętności i zainteresowaniu przyszłym losem bliskiego im dotychczas miejsca. Wspomniana konferencja była już drugą zorganizowaną w zabytkowej Walcowni Cynku. Rok wcześniej 13 czerwca odbyła się tutaj konferencja Ochrona dziedzictwa przemysłowego.

DSC_0033 DSC_0061 DSC_0068 DSC_0075 DSC_0220 DSC_0102

„Znajdź mnie – EDD 2016” ( Find me – EDD 2016)

IMG_1663

„Walcownia” invites you to explore Katowice with „Znajdź mnie – EDD 2016” ( Find me – EDD 2016) app and take pictures in designated areas. In the last section 11.09. or 18.09 ( from 11.00 to 16:00) or 21.09 ( from 09.00 to 18.00), a „mascot” called „Walcuś” will be waiting for you and you’ll learn what to do next. Download the app:

https://play.google.com/store/apps/details?id=findme.findme

Details are on the European Heritige Days website:

http://edd.nid.pl/page/calendar?id=1876&name=Znajdx-mnie–EDD-2016—gra-miejska

Przemysłowe Miasto Dzieci

13/17.07.2015 r. Katowice – Szopienice WALCOWNIA CYNKU

,,Przemysłowe Miasto Dzieci” to projekt, który wychodzi na przeciw oczekiwaniom młodych ludzi. To projekt, który poprzez zabawę wychowuje, uczy pracy w zespole, przedsiębiorczości, szacunku do pieniędzy i wykonywanych zadań, a przede wszystkim wpływa na rozwój pozytywnych cech charakteru, tj. tolerancji, empatii, współodpowiedzialności.

Cykliczność projektu wskazuje na jego rozwój oraz rosnące zainteresowanie po stronie najmłodszych uczestników, dlatego tak ważne jest wspieranie ich potencjału twórczego i intelektualnego. Projekt stanowi odpowiedź na zachodzące procesy społeczne, potrzebę stymulacji rozwojowej dzieci i kształtowani ich tożsamości. Wybór odbiorców również nie jest przypadkowy. Szopienice, dzielnica Katowic, słyną głównie z hutnictwa. Jej peryferyjne położenie względem kluczowych ośrodków kultury wskazuje na potrzebę kształcenia w tym zakresie od najmłodszych lat. Co łączy Katowice z Zabrzem i Jaworzyną Śląską to poprzemysłowy krajobraz miejski, a także ogromna spuścizna zabytków przemysłu pozostawiona kolejnym pokoleniom.

Umiejętne wykorzystanie tejże wartości kultywuje funkcjonujące więzi społeczne, partnerstwo społeczne, a także umożliwia partycypację w szeroko rozumianej kulturze. Ta z kolei wzbogacona jest o walory ekonomiczne, społeczne i psychologiczne. Najmłodsi uczestnicy warsztatów mogą czerpać z dorobku doskonałe wzorce zachowań, kult pracy i tzw. zmysł technologiczny. Pamiętajmy, że uczestnicy projektu w głównej mierze wywodzą się ze środowisk uboższych, narażonych na patologie społeczne. Wartością dodaną jest fakt, że oferowane w projekcie atrakcje mogą stanowić doskonałą atrakcję w okresie wakacyjnym.

,Przemysłowe Miasto Dzieci” jest przedsięwzięciem, które z jednej strony stanowi alternatywę dla wypoczynku wakacyjnego poza miejscem zamieszkania, z drugiej promuje wśród dzieci wiedzę o własnym, często nieznanym, otoczeniu i środowisku. Ciekawostkę stanowi fakt, iż opiekunami nowych grup warsztatowych będą również wcześniejsi uczestnicy szkoleń (z Jaworzyny Śląskiej), co umożliwi wymianę doświadczeń, pasji i dzielenie się dziecięcymi marzeniami oraz zapałem do życia, który dla wielu dorosłych jest motorem napędowym działań. Ideą projektu jest angażowanie dzieci w różne prace, w celu pobudzenia w nich pasji do wykonywanych w przyszłości zawodów. To także wskazanie, że praca uszlachetnia, umożliwia satysfakcję i rozwój osobisty. Projekt jest realizowany przez Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej już po raz ósmy. Innowacją w roku 2015 będzie jednoczesna realizacja projektu w trzech instytucjach na Śląsku: Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa w Jaworzynie Śląskiej, Muzeum Hutnictwa Cynku w Katowicach oraz Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, które jako instytucja publiczna poprzez wspomniany projekt wychodzi poza bieżącą działalność.

„Przemysłowe Miasto Dzieci” to nie tylko twórcze warsztaty o charakterze edukacyjnym, ale także przedsięwzięcie poszerzające horyzonty o dziedzictwie kulturowym i regionalnych tradycjach. Podział aktywności w projekcie umożliwi zapoznanie się z historią przemysłu w zawodach dla niego kluczowych, czyli hutnika, kolejarza i górnika.

ORGANIZATORZY:

Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej – Kolejowe Miasto Dzieci
Muzeum Hutnictwa Cynku w Katowicach – Hutnicze Miasto Dzieci
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu – Górnicze Miasto Dzieci

 

WOLONTARIAT

Do realizacji zadania serdecznie zapraszamy WOLONTARIUSZY.

Wasza pomoc jest nam niezbędna.  Szukamy osób, które mają w sobie siłę, moc, pozytywną energię, lubią pracować zespołowo, przybijają piątkę dzieciakom, a uśmiech bajtli wynagradza chwile słabości. To wspaniała możliwość zdobycia doświadczenia przy wyjątkowym projekcie.

Oczekujemy:

– pełnej dyspozycyjności w terminie: 13-17.07.2015,

– odpowiedzialności,

– pomysłowości,

– współpracy,

– zaangażowania,

Prosimy o przesyłanie zgłoszeń do dnia 20.06.2015 r. na adres: walcownia@muzeatechniki.pl

Wszelkie pytania prosimy kierować na ww adres mailowy. Postaramy się rozwiać wątpliwości:)

Wymaganie: ukończony 18 rok życia lub pisemna zgody rodzica/ opiekuna na odbycie wolontariatu

 

Konferencja naukowa pt.: Dobre praktyki w ochronie dziedzictwa przemysłowego

W dniu 11 czerwca 2015 roku w Walcowni Cynku odbędzie się konferencja naukowa pt.: Dobre praktyki w ochronie dziedzictwa przemysłowego. Pomimo trwającego w Polsce od ponad 20 lat procesu restrukturyzacji wielu branż przemysłowych, wielokrotnie palącym problemem pozostaje dalszy los urządzeń i zabudowań fabrycznych. Częstym rozwiązaniem jest likwidacja wszelkich pozostałości zamykanych fabryk. Wielokrotnie także w przypadku zainteresowania ochroną danego zabytku, brak potencjalnym inwestorom oraz służbą konserwatorskim wzorców w postępowaniu z dziedzictwem tego rodzaju. Celem naszej konferencji jest otwarcie dyskusji zmierzającej w przyszłości do stworzenia metodologii towarzyszącej ochronie zabytków poprzemysłowych w Polsce. Wśród zaproszonych gości znajdować się będą osoby mogące podzielić się praktycznym doświadczeniem w ratowaniu dziedzictwa przemysłowego i nadawania mu nowych funkcji z poszanowaniem dla industrialnej tradycji. Wymiana doświadczeń specjalistów z Polski i zagranicy realizujących tego typu projekty, pozwoli podjąć dyskusję, której celem będzie spisanie podstawowych działań pozwalających w dobry sposób zachować istniejące dziedzictwo industrialne. W tym celu w drugiej części obrad planujemy zorganizować otwartą dyskusję z przedstawicielami służb konserwatorskich, świata naukowego oraz władz samorządowych.

Organizatorem sesji jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego na Śląsku. Wydarzenie swoim patronatem objęła prof. Lena Kolarska-Bobińska, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Polski Komitet TICCIH oraz Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej.

Wstęp na konferencję: bezpłatny// Bardzo prosimy o potwierdzenie obecności drogą mailową: walcownia@muzeatechniki.pl

 

PLAKAT maly

Premiera książki: pt.: „Zarys historyczny hutnictwa cynku na Górnym Śląsku w latach 1798-1980”

W dniu 11 czerwca 2015 roku w Walcowni Cynku wraz z konferencją naukową „Dobre praktyki w ochronie dziedzictwa przemysłowego” oraz otwarciem wystaw: „Historii hutnictwa cynku” i „Kolekcji zabytkowych silników” odbędzie się premiera książki Piotr Rygusa pt.: „Zarys historyczny hutnictwa cynku na Górnym Śląsku w latach 1798-1980”. Publikacja ta stanowi podsumowanie prac związanych z realizacją wystawy stałej Muzeum Hutnictwa Cynku w zabytkowej Walcowni Cynku w Katowicach – Szopienicach oraz punkt wyjścia do dalszych badań nad technologią i historią hutnictwa cynku.

okladka

Uroczyste otwarcie! Walcownia restart!

Szanowni Państwo!

11.06.2015 odbędzie się konferencja naukowa „Dobre praktyki w ochronie dziedzictwa przemysłowego”, a tuż po jej zakończeniu, o godzinie 16:30 zapraszamy serdecznie na uroczyste otwarcie wystawy stałej!

Budynek Walcowni Cynku jest wyjątkowy. Ukryta pomiędzy torami, a skarpą nie narzuca się, nie emanuje, a jednak gdy wchodzi się do wnętrza obiektu onieśmiela. Głównie przestrzenią, wielkością, surowością, a równocześnie kunsztem detalu i precyzją wykonania. Jak każdy obiekt poindustrialny jest swoistą „katedrą przemysłu”. Zachowane oryginalne maszyny ciągu technologicznego uzmysławiają trud pracy, warstwy farb je pokrywające skrywają w sobie historię. Koncepcją projektu rewitalizacji obiektu jest pozostawienie w jak największym stopniu oryginalności Walcowni.

Wystawa cynkowa Wystawa stała muzeum prezentująca hutnictwo cynku na Górnym Śląsku zostanie zaaranżowana w hali gdzie znajduje się zabytkowy ciąg służący do walcowania blachy cynkowej, uruchomiony w 1904 roku. Składa się ona z trzech pieców topielnych, karuzeli odlewniczej, 2 walcarek wstępnych, 6 walcarek wykończających, 4 maszyn parowych oraz nożyc do obcinania gotowej blachy. W przestrzeni hali zaprezentowana zostanie historia oraz technologie hutnictwa cynku. Za pomocą plansz oraz eksponatów pochodzących m.in. z Izby Tradycji chcemy zaprezentować zwiedzającym całą linię produkcji cynku od wydobycia rudy poprzez wytopienie z niej cynku metodą ogniową oraz elektrolityczną po obróbkę w gotowy wyrób na walcowni. W zarysie zaprezentowana zostanie historia najważniejszych koncernów i hut produkujących cynk na Górnym Śląsku. Ponadto planujemy odtworzyć wnętrze hutniczej pracowni chemicznej prowadzącej badania jakościowe oraz stoisko wysyłki gotowych wyrobów, gdzie chcemy pokazać zwiedzającym możliwości zastosowania cynku.

Wystawa silniki Kolejną wystawą stała zaprezentowaną w tym dniu na Walcowni Cynku będzie „ Kolekcja zabytkowych silników”. Na całość ekspozycji składają się silniki spalinowe będące przykładem ważnego dziedzictwa technicznego. Skompletowana wystawa pochodzi ze zbiorów holenderskiego kolekcjonera Jacoba Peppinga. Tworzy ją 120 silników spalinowych wyprodukowanych od 1902 roku do lat 70. XX wieku. Większość z nich została wytworzona przez holenderskie firmy i są ostatnimi z istniejących egzemplarzy na świecie.