W Muzeum Hutnictwa Cynku ,,Walcownia”, na wystawie motocykli, można podziwiać dwa kultowe polskie stare motory: Sokół 1000 i Sokół 600. Są one nierozerwalną częścią historii naszej motoryzacji i polskiej myśli technicznej, oba trwale zapisały się na jej kartach złotymi zgłoskami. Jakie są źródła ich historii?
W 1918 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości podjęto decyzję o niezwłocznej budowie Wojska Polskiego „od podstaw”. Nierozerwalnym elementem tego przedsięwzięcia musiały być również samochody i motocykle. Aby uniezależnić kraj od importu zdecydowano się na produkcję krajową. Odpowiedzialne za nią miały być Państwowe Zakłady Inżynierii (PZInż) z wytwórnią znajdującą się przy ul. Terespolskiej w Warszawie.
Po pierwszych nieudanych próbach (CWS M 55, wzorowany na Indianie i Harley’u – Davidsonie), do pracy nad stworzeniem maszyny wyznaczony został inż. Zygmunt Okołów-Podhorski. Prototyp, stworzony już w 1932 r. dostał nazwę – CWS M 111 (w połowie lat 30 zdecydowano się zmienić jego nazwę na znaną powszechnie: Sokół 1000). Motocykl napędzany był dwucylindrowym, czterosuwowym silnikiem o pojemności skokowej 995 cm3 i mocy maksymalnej 18 KM. Waga maszyny liczyła sobie 375 kg. Stworzony motocykl był wzorowany na motocyklach amerykańskich (w myśl zasady: „ucz się od najlepszych”) jednak wprowadzono pewne zmiany mające ułatwić poruszanie się po wyboistych polskich drogach. Połowa lat trzydziestych to początek produkcji nieco mniejszych od Sokoła 1000 – Sokoła 600 i najmniejszego z „sokolej rodziny” – Sokoła 200.
Motocykl był (niemal na wyłączność) na wyposażeniu Wojska Polskiego. Tylko kilkadziesiąt sztuk trafiło do osób cywilnych. Wpływ na to miało wysokie zapotrzebowanie wojska, a także odstraszająca cena: w 1935 roku Sokół 1000 kosztował 4200 zł. (dla porównania generał broni WP zarabiał miesięcznie w tym czasie 2000 zł, a przeciętny urzędnik państwowy 210 zł).
Sokoły przyjęły się w Wojsku Polskim bardzo dobrze, były powodem do dumy gdyż oto polski żołnierz porusza się na polskim motocyklu. Już samo jego stworzenie było traktowane jako wielkie osiągnięcie polskiej techniki. Do roku 1939 r. wyprodukowano w sumie: 3400 egzemplarzy Sokoła 1000 i 1400 Sokoła 600, szacuje się, że do dziś przetrwało maksymalnie 200 egzemplarzy.
