Zapraszamy na wyjątkowe wydarzenie, które odkryje przed Wami fascynujące związki między przemysłem a sztuką. W industrialnych przestrzeniach Walcowni spotkamy się z Piotrem Sałajczykiem – wybitnym pianistą, kameralistą i pedagogiem, laureatem prestiżowych nagród Fryderyk i Orfeusz. Artysta znany jest z odkrywania zapomnianych dzieł polskiego repertuaru oraz wykonywania muzyki współczesnej.
Podczas spotkania Piotr Sałajczyk opowie o twórczości inspirowanej przemysłem i techniką, w tym o dziełach Władysława Szpilmana, znakomitego kompozytora pochodzącego z Sosnowca, oraz innych artystów zafascynowanych industrialnym światem.
🎬 Wyjątkowym momentem wieczoru będzie projekcja teledysku do utworu „Życie maszyn”, zrealizowanego przez Piotra Sałajczyka w Walcowni jesienią 2024 roku. Ten niezwykły obraz muzyczny oddaje rytm i duszę życia maszyn, jednocześnie podkreślając unikalny klimat naszego muzeum.
🏭 Po projekcji zapraszamy na zwiedzanie Walcowni z przewodnikiem, który przybliży historię szopienickiej walcowni i jej miejsce w przemysłowym dziedzictwie Górnego Śląska.
Rysunek pieca zaprojektowanego przez Johanna Christiana Ruberga
Johann Christian Ruberg, zwany „Śląskim Faustem”, był niemieckim wynalazcą, którego geniusz odegrał kluczową rolę w rozwoju hutnictwa cynku na Górnym Śląsku. Jego życie, pełne eksperymentów i odważnych decyzji, zaowocowało stworzeniem przełomowej technologii, która przez ponad 200 lat kształtowała przemysł metalurgiczny w regionie.
Ruberg urodził się w 1746 roku w Lüttgenrode w Niemczech. Niewiele wiadomo o jego młodości, choć według zapisów pszczyńskiego kronikarza Schaeffera rozpoczął studia teologiczne, które porzucił z powodu braku funduszy. Z powrotem w rodzinnym domu zajął się eksperymentowaniem z minerałami i kamieniami gór Harzu, co zainicjowało jego drogę ku technicznym innowacjom.
W 1780 roku Ruberg trafił na Górny Śląsk, gdzie rozpoczął pracę u księcia pszczyńskiego Fryderyka Erdmanna Anhalt-Köthen. Pełnił funkcję sztygara w kopalni Emanuelssegen w Murckach oraz zarządzał hutą szkła w Wesołej, dzisiejszej dzielnicy Mysłowic. To właśnie tam jego talent wynalazczy w pełni się ujawnił.
Ruberg rozpoczął swoje eksperymenty nad wytopem cynku, inspirując się podróżami do hut w Hanowerze, Hesji i Czechach. W 1798 roku w Wesołej zbudował pierwszy w Europie piec do wytopu cynku, w którym wykorzystał tzw. „metodę śląską”. Był to piec muflowy, którego innowacyjność polegała na ciągłości operacji – załadunek surowca i odbiór gotowego produktu odbywały się bez przerywania pracy pieca.
Jak opisał to nadradca hutniczy Karol Jan Bernard Karsten:
„W połowie wysokości płyty był otwór, przez który wsadzana była szyja (rura) głowy muflowej (nadstawki) i uszczelniona. Głowa muflowa służyła do odprowadzania pary cynku i była kształtu pustego leja i przykrytego wypaloną z gliny płytą. […] Na dole głowy muflowej był otwór, przez który zredukowany cynk skraplał się do pojemnika.”
Ten wynalazek znacząco zwiększył efektywność produkcji cynku, zmniejszając koszty i zapotrzebowanie na pracę ludzką. W ciągu tygodnia piec zużywał od 1350 do 1938 kg galmanu i 13 000 kg węgla. Obsługiwały go trzy osoby: dwóch palaczy (sularzy) i jeden wytapiacz (szmelcerz).
Ruberg początkowo strzegł tajemnicy swojego wynalazku. Technologia była pilnie chroniona przez księcia pszczyńskiego, który widział w niej źródło ogromnych zysków. Jednakże wkrótce monopol został przełamany. Antoni Ziobro, niezadowolony współpracownik Ruberga, ujawnił sekrety pieca koncernowi „Spadkobiercy Gieschego” oraz Hucie Królewskiej w Chorzowie.
To wydarzenie przyspieszyło rozwój hutnictwa cynku na Górnym Śląsku. Już w 1860 roku region odpowiadał za 40% światowej produkcji tego surowca, stając się jednym z najważniejszych ośrodków przemysłowych na świecie.
Historię hutnictwa cynku oraz jego rozwój na przestrzeni lat można zgłębić, odwiedzając Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA w Katowicach, które w wyjątkowy sposób ukazuje dziedzictwo przemysłowe Górnego Śląska.
Odkryj fascynującą historię człowieka, którego losy łączą Górny Śląsk z wielką polityką.
Czy wiesz, że William Averell Harriman, zaufany doradca prezydenta Roosevelta, miał swoje związki z Górnym Śląskiem? Zanim został jednym z wpływowych amerykańskich dyplomatów, prowadził interesy w Szopienicach, gdzie jego działania miały istotny wpływ na rozwój przemysłu hutniczego w regionie.
Zapraszamy na niezwykłą prelekcję, która przybliży losy człowieka, łączącego świat przemysłu z najwyższymi szczeblami światowej polityki. Harriman, jako reprezentant USA, uczestniczył w kluczowych momentach XX wieku, takich jak konferencje w Teheranie i Jałcie, gdzie kształtował się nowy porządek świata.
Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA zaprasza do zwiedzania w okresie ferii zimowych 2025. Jesteśmy dla Państwa codziennie, a w weekendy zapraszamy na wydarzenia specjalne:
Data
Wydarzenie
14.01
Zakochaj się w Walcowni Konkurs fotograficzny o tematyce industrialnej
19.01
Zabierz wnuki do Walcowni! Zwiedzanie Muzeum z Przewodnikiem oraz warsztaty dla dzieci
24.01
Szopienice, Jałta, Teheran… Niezwykła historia Averella Harrimana Prelekcja i zwiedzanie Muzeum z Przewodnikiem
25.01
Żywa historia: opowieść o hucie, walcowni i dawnym życiu Zwiedzanie Walcowni z byłym pracownikiem
26.01
Let’s play! Warsztaty i zabawy w języku angielskim z native speakerem
8.02
Życie Maszyn Spotkanie z utworami inspirowanymi rewolucją przemysłową
14.02
Rozstrzygnięcie konkursu Zakochaj się w Walcowni
16.02
Warsztaty kreatywne dla dzieci
23.02
Let’s play! Warsztaty i zabawy w języku angielskim z native speakerem
