Historia cynku w pigułce

Taśmy z blachy cynkowej (fot. MHC WALCOWNIA)

Cynk znany był Rzymianom i Chińczykom od czasów starożytnych, jednak przez wieki był stosowany głównie jako składowa mosiądzu, a nie w czystej postaci. Dopiero w XIV wieku w Indiach i Chinach opracowano metodę uzyskiwania czystego cynku, wykorzystując do tego celu gliniane tygle, co pozwalało na skuteczne oddzielenie cynku od rudy.

Cynk trafił do Europy na przełomie XV i XVI wieku, początkowo pod nazwą „cyny indyjskiej”.  Prawdziwa rewolucja w produkcji cynku nastąpiła jednak w XVIII wieku. W 1743 roku William Champion założył w Bristolu pierwszą na kontynencie europejskim hutę cynku. Jego innowacyjna metoda polegała na użyciu zamkniętych tygli, w których ruda cynku była podgrzewana do temperatury 1000°C, a powstająca para cynkowa była skraplana, co umożliwiało uzyskanie około 400 kg cynku dziennie.

Cynkowa rewolucja nie ominęła Górnego Śląska, gdzie hutnictwo cynku zaczęło rozwijać się dynamicznie na początku XIX wieku. Kluczową postacią był Johann Christian Ruberg, który wprowadził innowacyjną metodę destylacji cynku, znaną jako „metoda śląska”.

Pod koniec XIX wieku technologia wytopu cynku ewoluowała, wprowadzając bardziej zaawansowane piece destylacyjne nazywane śląsko-belgijskimi. Piece te pozwalały na umieszczenie mufli na trzech kondygnacjach, co znacznie zwiększało wydajność produkcji.

O czasach świetności hutnictwa cynku na Górnym Śląsku i jego kluczowej roli w rozwoju regionu dowiecie się więcej, odwiedzając Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia w Katowicach. Muzeum, poprzez bogate zbiory i autentyczne eksponaty, przenosi zwiedzających w epokę, gdy Górny Śląsk był centrum europejskiej produkcji cynku.

Iga Rentel-Konopka