Walcownia Cynku w Szopienicach ma niezwykle bogatą i złożoną historię, sięgającą początków XX wieku. Zakład rozpoczął działalność w 1904 roku jako część dużego kompleksu hutniczego, będącego własnością koncernu Georg von Giesches Erben A.G. Był to czas intensywnego rozwoju przemysłu w regionie Górnego Śląska, gdzie hutnictwo i górnictwo stanowiły fundament gospodarki.
Wraz ze zmianami geopolitycznymi po I wojnie światowej, które przyniosły przyłączenie części Górnego Śląska do Polski, nastąpiły również zmiany własnościowe. Koncern Gieschego, który dotąd zarządzał Walcownią, postanowił sprzedać swoje udziały inwestorom zza oceanu. To posunięcie doprowadziło do powstania Silesian-American Corporation, holdingu z udziałem amerykańskiego kapitału. Mimo to, gdy w 1939 roku Niemcy zajęli Śląsk, spadkobiercy Gieschego dążyli do odzyskania swoich wpływów w regionie. Cel ten osiągnęli w 1942 roku, przejmując ponownie kontrolę nad zakładami, w tym nad Walcownią Cynku.
Po zakończeniu II wojny światowej nastał czas wielkich zmian gospodarczych w Polsce. W ramach szeroko zakrojonych procesów nacjonalizacyjnych, które objęły przemysł w całym kraju, Walcownia Cynku oraz pozostałe zakłady należące do spółki Giesche zostały znacjonalizowane. Przez wiele dekad zakład funkcjonował jako kluczowa część polskiego przemysłu hutniczego. Jednakże zmiany gospodarcze na przełomie lat 90. i 2000. doprowadziły do stopniowej prywatyzacji wielu przedsiębiorstw, w tym także Walcowni.
Mimo, że od 2000 roku większość udziałów Walcowni przeszła w ręce prywatne, już dwa lata później zakład ostatecznie zakończył produkcję. Był to moment, w którym przemysłowe dziedzictwo tego miejsca mogło zniknąć z mapy regionu, ocalało jednak dzięki zaangażowaniu byłych pracowników. W 2013 roku Walcownia została przekazana pod zarząd Fundacji Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska, która podjęła się ochrony i rewitalizacji obiektu. Dziś Fundacja tworzy tu Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA, w którym zachowane zostały oryginalne maszyny i wyposażenie, a zwiedzający mają unikalną okazję poznać historię produkcji cynku w tym wyjątkowym miejscu.
Nasze muzeum w Katowicach to nie tylko hołd dla przemysłowego dziedzictwa Śląska, ale także centrum edukacyjne, które przypomina o bogatej historii regionu oraz wpływie przemysłu na jego rozwój. Dzięki staraniom Fundacji i lokalnej społeczności, Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA w Katowicach staje się miejscem, które łączy przeszłość z teraźniejszością, oferując odwiedzającym fascynującą podróż w czasie, do epoki, kiedy hutnictwo dominowało na Śląsku.
Iga Rentel-Konopka